Pokazać, by przekazać – oto jest zadanie! A najlepiej pozwolić doświadczyć i spokojnie poczekać na wnioski uczniów. Jeszcze w czerwcu duet nauczycieli naszej szkoły – Beata Marciniak oraz Sylwia Wierzchowska – zgłosił udział do konkursu „Nauka dla Ciebie” organizowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego razem z Centrum Nauki Kopernik.
Konkurs przebiegał w czterech kolejnych etapach. Przygotowany projekt okazał się strzałem w dziesiątkę! Dotarł najpierw do 3. etapu konkursu, którego częścią był udział w Letniej Szkole Prototypowania (LSP), czyli autorskim programie Centrum Nauki Kopernik (CNK). Do LSP zostało w wyniku eliminacji zaproszonych dwadzieścioro nauczycieli z dziesięciu szkół, w tym nasi skrzydlaci nauczyciele.
Uczestnicy w ramach LSP w sierpniu wzięli udział w warsztatach rozwoju kompetencji oraz wymiany doświadczeń. Były one dedykowane dla osób zajmujących się tworzeniem rozwiązań edukacyjnych związanych z zastosowaniem konstrukcjonizmu w szkole. Warsztaty dotyczyły m.in. projektowania pomocy naukowych.
Podczas LSP uczestnicy mogli wziąć udział w konferencji POKAZAĆ – PRZEKAZAĆ organizowanej przez Centrum Nauki Kopernik oraz korzystać z doświadczeń pracowników CNK z zakresu prototypowania obiektów będących pomocami edukacyjnymi. Nauczyciele mieli okazję tworzyć własne prototypy różnych pomocy do lekcji współpracując i ucząc się wzajemnie. Wspaniałym przeżyciem było prezentowanie swoich prototypów szerszej publiczności pośród wystaw CNK. We wrześniu nauczyciele jeszcze bardziej udoskonalić swoje prace konkursowe – prototypy pomocy dydaktycznych, które zostały wykorzystane podczas lekcji w klasach 1a i 1b.
Nasz projekt to zestaw pomocy naukowych, dzięki którym nawet siedmiolatki zauważają, że dźwięk to rozchodzące się w powietrzu drgania. Modele wykorzystują różne sposoby pokazania niewidocznej fali dźwiękowej. Co ciekawe, wykorzystują przedmioty codziennego użytku, przez co uwrażliwiają uczniów na obserwację zjawisk w codziennym życiu.
Sercem zestawu pomocy naukowych jest model ucha. Pokazuje on budowę narządu słuchu i zasadę jego działania. Odkrywa przed uczniami, w jaki sposób przekazywane są przez kolejne elementy ucha impulsy dźwiękowe – od małżowiny usznej począwszy a kończąc na powstaniu wrażenia słuchowego w mózgu. Prototyp daje dzieciom możliwość „wymiany” ucha, co jest dla nich i zabawne i angażujące.
Dzięki modelowi dzieci szukały odpowiedzi na pytanie: Co powoduje, że ludzie nie słyszą tego samego? Posłużyły im do tego eksperymenty na modelu związane ze zmianą błony bębenkowej:
- W pierwszym eksperymencie model posiada całą, zdrową błonę bębenkową. Dźwięk powoduje, że w „głowie” zapala się niebieskie światełko wskazujące, że dźwięk poprzez kolejne struktury ucha dotarł do mózgu i został odczytany.
- W drugim eksperymencie zamieniamy całą błonę bębenkową na przerwaną. W tej sytuacji światełko nie zapala się. Doświadczenie pokazuje, że uszkodzona/przerwana błona powoduje zaburzenie słyszenia.
- W trzecim doświadczeniu używamy błony zalepionej woskiem. W tej sytuacji światełko również nie zapala się. Doświadczenie pokazuje, że zatkana błona zaburza przepływ drgań powietrza przez kolejne struktury ucha.
Dzieci odkrywają, w jakich sytuacjach ucho nie funkcjonuje prawidłowo. Rolą modelu jest również uwrażliwienie uczniów na problemy ze słuchem i zrozumienie, jakim zagrożeniem jest przebywanie w zbyt głośnym otoczeniu.
Model powstał z przedmiotów codziennego użytku, a w zasadzie z ich resztek. Jest zatem możliwy do zrealizowania w każdych warunkach, nawet domowych! To właśnie model prototypu ucha został doceniony i wyróżniony w ostatnim etapie konkursu „Nauka dla Ciebie”. Ekipie realizującej projekt został przyznany grant na dalszy rozwój. Komisja konkursowa oceniająca projekty doceniła wszechstronność edukacyjną naszego modelu oraz łatwość wykonania.
Nauczyciele podkreślają, że zakończony konkurs to w rzeczywistości początek drogi, ponieważ teraz starsi uczniowie wkraczają do akcji. Dwa niezależne zespoły podjęły wyzwanie skonstruowania elektronicznego ucha, które mogłoby zawisnąć w każdej klasie. Jego funkcją byłoby ostrzeganie za pomocą kolorów przed nadmiernym hałasem oraz zbieranie danych dotyczących poziomu głośności w szkole. Trzymamy kciuki za naszych konstruktorów!